Het gebruik van dubbele materialiteit onder de CSRD: hét kernbegrip voor duurzaamheidsrapportage

De Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) introduceert een nieuw tijdperk van transparantie en verantwoording in duurzaamheidsrapportage. Dubbele materialiteit speelt hierbij een cruciale rol en is een kernconcept binnen de CSRD alsook de European Sustainability Reporting Standards (ESRS). Deze wetgevingen verplichten bedrijven meer transparant te zijn over hun impact op zowel het milieu als de samenleving, evenals de impact van externe duurzaamheidsfactoren op de onderneming zelf.

Wat is dubbele materialiteit?

Dubbele materialiteit combineert twee dimensies van materialiteit: financiële materialiteit en impactmaterialiteit.

1. Financiële materialiteit richt zich op de mogelijke financiële effecten op een organisatie als gevolg van duurzaamheidsthema’s (outside-in). Dit betreft bijvoorbeeld hoe en in welke mate klimaatverandering de bedrijfsvoering of financiële prestaties beïnvloedt.
2. Impactmaterialiteit daarentegen onderzoekt hoe een bedrijf invloed uitoefent op mens en milieu (inside-out). Deze dimensie omvat bijvoorbeeld de milieueffecten van productieprocessen of de sociale impact van arbeidsomstandigheden.

Samen bepalen deze twee perspectieven welke onderwerpen als ‘materieel’ worden beschouwd aan de hand van drempelwaarden (thresholds). Voor de financiële materialiteit worden drempelwaarden vastgesteld op basis van actuele en potentiële afhankelijkheden ten aanzien van natuurlijke of menselijke hulpbronnen. Hierbij wordt rekening gehouden met zowel de omvang van de financiële impact als de waarschijnlijkheid dat een kwestie zich voordoet. Voor impactmaterialiteit zijn de volgende scoringscriteria in de ESRS belangrijk: schaal, reikwijdte, herstelbaarheid en waarschijnlijkheid van de impact.

Beide evaluaties gebruiken kwantitatieve data en kwalitatieve beoordelingen, waarbij drempelwaarden helpen bij het prioriteren van kwesties die significant zijn. Deze iteratieve evaluatie omvat het verzamelen en analyseren van data, en het toepassen van de vastgestelde drempelwaarden om materiële kwesties nauwkeurig te identificeren en te rapporteren.

De rol van de materialiteitsanalyse

De uitkomsten van een dubbele materialiteitsanalyse (DMA) bepalen over welke onderwerpen een onderneming moet rapporteren. Dit gaat verder dan de standaard onderwerpen in de ESRS en omvat ook entiteit specifieke onderwerpen die voor het bedrijf materieel zijn. De analyse helpt bedrijven om de relevante duurzaamheidsthema’s, risico’s en kansen in kaart te brengen, gebaseerd op zowel financiële- als impactcriteria.

Betrokkenheid van stakeholders

Stakeholders spelen een cruciale rol in de materialiteitsanalyse. Er zijn twee groepen stakeholders die hierbij betrokken zijn:

1. Getroffen stakeholders: Personen of groepen waarvan hun belangen worden beïnvloed door de activiteiten van de onderneming en haar directe en indirecte zakenrelaties binnen de waardeketen.
2. Gebruikers van de duurzaamheidsrapportering: Dit zijn de partijen die de duurzaamheidsinformatie van de onderneming gebruiken voor hun beslissingen zoals investeerders en maatschappelijke organisaties.

Door de input van deze stakeholders te integreren, kan een onderneming een nauwkeuriger beeld krijgen van welke duurzaamheidsthema’s echt belangrijk zijn.

Rapportage op basis van dubbele materialiteit

Bedrijven moeten rapporteren over duurzaamheidsthema’s volgens het beginsel van dubbele materialiteit. Ongeacht de uitkomst van de materialiteitsanalyse, is de rapportage van informatie zoals opgelegd in ESRS 1 en ESRS 2 verplicht. Indien een duurzaamheidsthema niet materieel wordt bevonden, kan dit beknopt worden toegelicht. In de uitzonderlijke gevallen dat de standaard E1 klimaatverandering niet van toepassing zou zijn, is een gedetailleerde verklaring over de materialiteitsbeoordeling altijd verplicht.

Voor een goed begrip van materiële impacts, risico’s en kansen kan het nodig zijn om gerapporteerde informatie uit te splitsen naar land, significante bedrijfslocaties of significante activa. Deze uitsplitsing gebeurt altijd in lijn met de materialiteitsbeoordeling, om een helder en gedetailleerd beeld te bieden van de duurzaamheidsprestaties van de onderneming.

Due diligence

Bij de dubbele materialiteitsbeoordeling speelt het due diligence-proces een essentiële rol. Dit proces omvat een grondige analyse en evaluatie van de duurzaamheidsprestaties en risico's van een onderneming, zowel intern als in de gehele waardeketen. Door systematisch belanghebbenden te betrekken en relevante data te verzamelen, kunnen bedrijven de materiële ecologische en sociale impacts nauwkeurig identificeren en mitigeren. Deze zorgvuldige aanpak waarborgt een transparante en verantwoorde duurzaamheidsrapportage, in lijn met de vereisten van de CSRD.

Dubbele materialiteit speelt dus een centrale rol in de CSRD en de bredere duurzaamheidsrapportage van ondernemingen. Door financiële en impactmaterialiteit te combineren, kunnen bedrijven een accuraat beeld geven van hun duurzaamheidsprestaties, wat essentieel is voor transparantie en verantwoording aan stakeholders.