Het Vlaams regeerakkoord 2024 is gepresenteerd en bevat diverse belangrijke fiscale veranderingen waarvan hieronder een aantal worden toegelicht. Een van de doelstellingen is het realiseren van een evenwichtige begroting vanaf 2027, wat zal worden bereikt door een prestatiegerichte begroting. Hierbij wordt het ingezette budget voortdurend geëvalueerd op effectiviteit en efficiëntie.
Veranderingen in erfbelasting en schenkbelasting
Een van de meest besproken punten is de verlaging van de erfbelasting voor middelgrote erfenissen. De nieuwe regering hanteert een brede visie die niet alleen directe erfgenamen, maar ook andere betrokkenen in aanmerking neemt. Hierdoor zullen kleine en middelgrote erfenissen minder belastingdruk ervaren, wat positief kan uitpakken voor families en kleine ondernemers. Hoewel er wordt voorgesteld om de schenkbelasting lager te houden dan de erfbelasting, zijn specifieke percentages nog niet bekend. Dit is bedoeld om het schenken onder levenden te stimuleren. Het precieze systeem zal worden vastgesteld tijdens de begrotingsopmaak voor 2026.
Daarnaast wordt de verdachte periode voor schenkingen van roerende goederen verlengd van 3 naar 5 jaar, met ingang van 1 januari 2025. Dit betekent dat deze nieuwe periode van toepassing zal zijn op nieuwe schenkingen die na deze datum worden gedaan. Ingeval de schenker overlijdt binnen 5 jaar zal op een niet geregistreerde schenking van roerende goederen alsnog erfbelasting verschuldigd zijn.
Er is ook aandacht voor het sluiten van onrechtmatige achterpoortjes in de belastingwetgeving. De vraag blijft of Matthias Diependaele bereid is de regelgeving rondom familiale ondernemingen en vennootschappen te herzien, ondanks eerdere bezwaren tegen wijzigingen van de gunstregeling. Recent is er een alternatief voor de "kaasroute" geïntroduceerd: de "bierroute", als reactie op de afschaffing van de vorige regeling.
De verlaging van de erfbelasting kan ook vanuit een ethisch perspectief worden bekeken. Ondernemers met een eenmanszaak worden belast op hun privévermogen, wat leidt tot een ongelijke behandeling ten opzichte van vennootschappen met betrekking tot de Vlaamse gunstregeling. Dit roept de vraag op of de voorgestelde wijzigingen ethisch verantwoord zijn. De Vlaamse regering zou overwegen om de gunstregeling voor familiale vennootschappen niet langer toe te passen op privaat vastgoed.
Wijzigingen in registratierechten
Wat betreft registratierechten is er goed nieuws voor woningkopers. Vanaf 1 januari 2025 worden de registratierechten voor de eigen en enige woning verlaagd van 3% naar 2%. Deze wijziging is waarschijnlijk gericht op het verlichten van de financiële druk op jonge huizenkopers. Aan de andere kant wordt het tarief voor aankopen door beroepsverkopers verhoogd van 4% naar 6%, wat de voorgaande maatregel onderstreept.
Verkeersfiscaliteit en duurzame voertuigen
Een belangrijke wijziging in de verkeersfiscaliteit is de beëindiging van de steun voor nulemissievoertuigen, nu de vergroening van het wagenpark goed op gang is gekomen. Dit houdt in dat er vanaf 2025 verkeersbelasting en belasting op inverkeerstelling voor 100% elektrische voertuigen zal worden ingevoerd, maar alleen voor nieuwe inschrijvingen en deze voertuigen niet langer vrijstelling genieten.
Verder plant de regering de invoering van een digitaal wegenvignet voor buitenlandse weggebruikers vanaf 2027. Dit systeem zal werken met nummerplaatherkenning om te controleren of gebruikers over een vignet beschikken. De prijs van het vignet is nog onbekend, maar zal waarschijnlijk afhankelijk zijn van de vervuiling van de auto. Wallonië steunt dit systeem, maar Brussel heeft twijfels en pleit voor een slimme kilometerheffing.
Er zijn zorgen dat het wegenvignet discriminerend kan zijn, vooral gezien Europese regelgeving die voorwaarde stelt dat eigen inwoners niet bevoordeeld mogen worden. In Wallonië wordt overwogen om de verkeersbelasting te verlagen als compensatie, zodat alleen buitenlandse weggebruikers voor het digitale systeem betalen. Dit soort maatregelen is eerder afgekeurd door het Europees Hof van Justitie, dat concludeerde dat dergelijke regelgeving discriminerend is en het vrije verkeer van goederen en personen binnen de EU kan belemmeren.
De Vlaamse regering probeert deze bezorgdheid weg te nemen door te benadrukken dat het wegenvignet voor buitenlandse bestuurders hetzelfde tarief zal hanteren als de verkeersbelasting voor binnenlandse bestuurders. Een alternatief zou kunnen bestaan in een slimme kilometerheffing, zoals de EU aanbeveelt, wat ook een positieve impact op de verkeersdrukte zou hebben.
Met deze maatregelen streeft de nieuwe regering naar fiscale rechtvaardigheid en het creëren van kansen voor jongere generaties, terwijl economische groei wordt bevorderd. Het zal interessant zijn om te zien hoe deze plannen in de praktijk worden uitgevoerd in een wetgevend kader en welke verdere aanpassingen mogelijk zijn in de toekomst.